نخستین سمپوزیوم
“کاربست علوم شناختی در ارزیابی و توسعه شایستگی‌های مدیریتی”
۲ اسفند ۱۴۰۲
مقدمه
گسترش روزافزون علوم شناختی:
با گسترش روزافزون علوم شناختی و تأکید بر کاربردهای آن در زندگی روزمره، نخستین سمپوزیوم “کاربست علوم شناختی در ارزیابی و توسعه شایستگی‌های مدیریتی” به عنوان یک گام مهم در جهت ادغام علوم شناختی در زمینه مدیریت برگزار شد. این رویداد منحصر به فرد، با همکاری بین حوزه‌های علوم شناختی و مدیریت، به بررسی امکانات و آینده تعاملات این دو حوزه پرداخته شد.
مباحث مورد بحث:
مباحثی از جمله «اصول و فنون توسعه و بالندگی سازمان: نگاهی به علوم شناختی»، «روش‌های ارزیابی و سنجش شایستگی‌های مدیریتی بر مبنای علوم شناختی ابزارها» و «روش‌های توسعه و توانمندسازی شایستگی‌های مدیریتی بر مبنای علوم شناختی» از جمله مباحث مطرح شده در این نشست بود.
اهداف سمپوزیوم
دراین رویداد منحصر به فرد، با همکاری بین حوزه‌های علوم شناختی و مدیریت، به بررسی امکانات و آینده تعاملات این دو حوزه پرداخته شد.
ارتقاء آگاهی:
این سمپوزیوم به عنوان یک پل ارتباطی بین علوم شناختی و مدیریت، امکان انتقال آخرین دستاوردها و تحقیقات در حوزه‌های مختلف مدیریتی و علوم شناختی را فراهم ساخت.
ارزیابی شایستگی‌ها:
این رویداد بر روی ارتقاء شایستگی‌های مدیریتی از طریق ابزارها و متدهای علوم شناختی تأکید دارد و راهکارهای نوینی برای بهبود این شایستگی‌ها ارائه می‌دهد.
پیشرفت در توسعه مدیران:
این سمپوزیوم به مدیران و افراد مسئول در حوزه روانشناسی صنعتی و مدیریت فرصت را داد تا از تجارب و نظرات برترین متخصصان در زمینه علوم شناختی بهره‌مند شوند و در توسعه فردی و سازمانی پیشرفت کنند.
سخنرانان
در ابتدای این مراسم خانم دکتر زهرا طاهری‌پور؛ رییس دانشکده رفاه اظهار کرد: امیدوارم با حضور اساتید ارجمند در این سمپوزیوم، گام مهمی در جهت توسعه مطالعات مرتبط با علوم شناختی برداشته شود و نتایج آن برای جامعه علمی و صنعتی کشور مورد استفاده قرار بگیرد. وی گفت: از همه همکاران خودم در دانشکده رفاه، دانشگاه شهید بهشتی و مرکز پژوهشی علوم اعصاب شناختی رفتار و همه کسانی که در برگزاری این سمپوزیوم نقش داشتند، کمال تشکر را دارم.
آقای دکتر وحید نجاتی؛ استاد علوم اعصاب دانشگاه شهید بهشتی گفت: حضور و غیاب کارکنان با سرشماری ممکن نیست چرا که حضور فیزیکی صرف ملاک نیست و باید ببینم کارکنان از نظر ذهنی تا چه اندازه پای کار حضور دارند. وی با بیان اینکه در دقیقه ۴۸ فکر از سر ما می‌گذرد، ادامه داد: ۳۰ تا ۵۰ درصد از حوادث حرفه‌ای و نیمی از عوامل شکست تیم‌ها مربوط به سرگردانی فکری است و اگر فکر مشغول باشد عملاً حضور کارمند، خروجی ندارد. این استاد دانشگاه گفت: عملکرد مغز در موفقیت یک سازمان نقش ۸۰ درصدی دارد و شایستگی و رفتار و مهارت همگی از مغز نشئت می‌گیرد. آقای دکتر نجاتی تصریح کرد: هرچه قدر کارکردهای پایه مغز تقویت شود، عملکرد فرد بهتر می‌شود. لذا زمانی که سازمان به کارمندی برای بهبود شرایط مغزی او کمک کند، اثر آن در کارکرد سازمان نیز مشخص خواهد شد.
در ادامه، آقای دکتر مجید سلیمی؛ رییس آموزش مرکزی و مدیر مرکز ارزیابی و سنجش کارکنان شرکت ملی نفت ایران اظهار کرد: مهم‌ترین ویژگی کانون ارزیایی که متاسفانه در بسیاری از سازمان‌های کشور ما مغفول مانده، این است که موقعیت شغلی را شبیه‌سازی می‌کند و فقط این نیست که یک سری مصاحبه، بازی و پرسش‌نامه را طراحی کنیم. وی بیان کرد: ما در کانون‌ها ارزیابی با پیچیده‌ترین قسمت و ویژگی‌های ذهن سر و کار داریم و به دنبال موقعیتی هستیم که این ویژگی‌ها بروز پیدا کند. آقای دکتر سلیمی تاکید کرد: ارزیابان یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین ارکان کانون‌های ارزیابی هستند که اگر عملکرد آنها دقیق نباشد، سایر ارکان کانون نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و معیارهای ارزیابی را عوض کند. وی اضافه کرد: عملکرد ارزیابان تابع از آموزش، داشتن دانش مورد نیاز، تعیین معیار و شاخص‌های مشخص و مرتبط با شغل، نبود ایجاد فضای مناسب برای ارزیابی و… است.
همچنین خانم دکتر صالحه پیریایی؛ استادیار روانشناسی دانشکده رفاه نیز گفت: یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که نپرداختن به آن می‌تواند سازمان‌ها را دچار چالش کند و خطا در این بخش می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد، بخش ارزیابی نیروی انسانی است. وی ادامه داد: با توجه به اهمیت این موضوع، کانون‌ها ارزیابی می‌توانند به سازمان‌ها کمک کنند.
آقای دکتر علی ناصری؛ استادیار روانشناسی شهید بهشتی بیان کرد: کانون‌های ارزیابی از ۱۵ سال پیش برای پاسخ به چالش جانشین‌پروری و تعیین یک جانشین بهینه را‌ه‌اندازی شده است اما به عقیده بنده، ما در کانون‌های ارزیابی موفق نبوده‌ایم و اینکه با گذشت ۱۵ سال از شروع فعالیت این کانون‌ها تازه به فکر تعریف یک مدل شایستگی هستیم، به خوبی این موضوع را نشان می‌دهد. وی هشدار داد: امروز در کشور به بحران منابع انسانی کارآمد رسیده‌ایم و بسیاری از نیروهای ما بدون اینکه جایگزین مناسبی برای آنها پیدا شود، به‌زودی بازنشسته خواهند شد.
دیگر سخنران این نشست، آقای دکتر مهرداد پیدایی؛ متخصص مدیریت و طراح کانون‌های ارزیابی و توسعه بود. ایشان اظهار کرد: یکی از وظایف کانون ارزیابی کاهش خطاست. اگر این ارزیابی با ابزارهای مختلف و در زمان‌های مختلف باشد، به کاهش خطا کمک خواهد کرد.
وی گفت: ارزیابی در هر سازمان باید بتواند، از نگهبان دم در تا بالاترین مدیر یک سازمان را پوشش دهد و این مهم نیاز دارد تا فردی که قرار است ارزیابی را انجام دهد، ابزارهای خود را بشناسد.
ایشان گزارش ارزیابی را یکی از ارکان مهم ارزیابی دانست. و گفت: گزارش بازخورد ارزیابی‌ها نکته حائز اهمیتی است که باید با ادبیات مناسبی بیان شود. به عنوان مثال: به جای اینکه بگوییم شخصی توانایی هوشی پایین دارد. بگوییم در مسائل مربوط به ژرف‌اندیشی به اندازه‌ای که باید امتیازات را به دست نیاورده است. آقای دکتر پیدایی تاکید کرد: باید نتیجه ارزیابی به زبان ساده و به صورت کامل در اختیار سازمان قرار گیرد.
خلاصه
نخستین سمپوزیوم “کاربست علوم شناختی در ارزیابی و توسعه شایستگی‌های مدیریتی” یک گام مهم در جهت ارتقاء فرآیندها و شاخص‌های مدیریتی است. این رویداد برآیند همکاری میان دو حوزه اصلی علوم شناختی و مدیریت است که منجر به بهبود عملکرد سازمان‌ها و توسعه شایستگی‌های مدیران می‌شود.
موارد کاربردی علوم شناختی در مدیریت
تصمیم‌گیری:
استفاده از مدل‌ها و الگوریتم‌های شناختی در فرآیند تصمیم‌گیری مدیران بهبود می‌یابد. این شامل تحلیل تصمیمات، انتخاب‌ها، و پیش‌بینی عواقب ممکن می‌شود.
ارتباطات سازمانی:
درک عمیق‌تر از فرآیندهای ارتباطی در سازمان و اثرات آن بر روی افراد و گروه‌ها به وضوح با کمک علوم شناختی انجام می‌شود.
مدیریت استرس:
استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های شناختی برای مدیریت استرس، افزایش توانایی تحمل و کاهش نوسانات هیجانی مدیران را فراهم می‌کند.
توسعه مهارت‌های رهبری:
شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف فردی، ارتقاء مهارت‌های رهبری از طریق مشاوره‌های شناختی و توسعه شخصی امکان‌پذیر می‌شود.
مزایای کاربست علوم شناختی در مدیریت:
بهبود تصمیم‌گیری:
تحلیل دقیق‌تر فرآیندهای تصمیم‌گیری با استفاده از رویکرد شناختی، موجب بهبود کارایی در این زمینه می‌شود.
تعامل بهتر در سازمان:
شناخت عمیق‌تر از رفتارها و نیازهای انسانی، ارتباطات سازمانی را بهبود می‌بخشد.
کاهش استرس:
بهره‌گیری از تکنیک‌های شناختی در مدیریت استرس، به ارتقاء کیفیت زندگی شخصی و حرفه‌ای کارکنان کمک می‌کند.
افزایش عملکرد سازمانی:
اجرای موثر راهبردهای مدیریتی بر پایه دانش علوم شناختی، عملکرد سازمانی را بهبود می‌بخشد.
کاربست علوم شناختی در مدیریت نه تنها بهبود عملکرد سازمان‌ها را تضمین می‌کند بلکه محیط کار را برای افراد بهبود می‌بخشد و توسعه شخصی و حرفه‌ای آنها را تسهیل می‌کند.
منابع:
